Học toán không phải chỉ để cộng trừ khi đi chợ

Toán học hay các môn khoa học khác kể cả khoa học tự nhiên, khoa học xã hội đã được đưa vào trong nhà trường để dạy cho học sinh, sinh viên đều có ý nghĩa nhất định, giúp cho học sinh hiểu biết được cội nguồn dân tộc, từng bước hiểu được những sự vật, hiện tượng xung quanh cũng như lịch sử phát triển của nhân loại. Xã hội càng phát triển, con người càng phải vận động, càng phải trang bị nhiều kiến thức để phù hợp xu thế chung và không bị bỏ lại phía sau. 

Trở lại vấn đề chính, học toán hay bất cứ môn khoa học nào không phải để mai sau này các bạn lớn lên phải làm đúng lĩnh vực đó, sống bằng nghề đó, học để cho bộ não được tôi rèn, để phát triển tư duy logic, để mai sau này trong cuộc sống khi gặp những bài toán thực tế thì hi vọng rằng với sự rèn luyện với bao khó khăn gian khổ đó chúng ta có thể tìm ra giải pháp phù hợp, tối ưu cho công việc. Cũng như một cái cây, trong quá trình sinh trưởng, phát triển trải qua bao nắng mưa dầu rãi, rẽ từng thớ đất, vượt qua bao sỏi đá chông gai bám dễ sâu vào lòng đất thì sau này dù gặp bão táp phong ba, hạn hán lụt lội vẫn đủ sức đứng vững, đơm hoa kết trái mang lại quả ngọt cho đời. Tất nhiên là có rất nhiều cách học nhưng không thể phủ nhận Toán học là môn thể thao trí tuệ hiệu quả nhất, điều đó đã được chứng minh bằng thực tế trong suốt chiều dài của lịch sử nhân loại.

Sự học là như thế, chính là quá trình tự rèn luyện bản thân để trưởng thành hơn. Tác giả có một may mắn là được tiếp xúc với toán học từ rất sớm, khi ngồi trên ghế nhà trường đã trải qua nhiều cuộc thi lớn nhỏ, thất bại có – thành công có và sau này theo học tại khoa TOÁN ỨNG DỤNG của Đại học Bách Khoa Hà Nội (nay là Viện Toán ứng dụng và Tin học). Ở đây, chúng tôi ngoài toán ra còn được học rất nhiều môn khoa học khác như Vật lý, Hóa học, Cơ học, Nhiệt học, Điện tử… đó là khoảng thời gian vô cùng bổ ích, ý nghĩa, giúp sinh viên chúng tôi tiếp cận được với lượng kiến thức khổng lồ của nền văn minh nhân loại và nếu cho chọn lại, tôi cũng vẫn sẽ chọn nơi này!

Là một người làm toán và chọn TOÁN ỨNG DỤNG nên mọi thứ đối với tôi đều rất khoa học và thực tế. Khi lần đầu tiếp xúc với học sinh, bước vào lớp không phải đặt ra một bài toán thật khó với lời giải, ký hiệu phức tạp để các bạn mắt chữ O miệng chữ A đầy thán phục. Việc dạy không phải bắt đầu như thế, không phải bằng việc cung cấp ngay cho học sinh những điều mình có mà đơn giản là hỏi xem học sinh cảm nhận về môn học này thế nào, có khó khăn gì trong quá trình học tập, nghiên cứu hay không? Từ đó tìm hiểu sâu hơn về năng lực, nguyện vọng từng bạn, từng nhóm học sinh… kịp thời bổ sung những chỗ còn thiếu hay giúp các con phát triển hơn nữa vào từng thời điểm, giai đoạn thích hợp. Chia sẻ cho học sinh về những ứng dụng thực tế, những thành tựu mà Toán học mang lại cho đời sống con người, kể về lịch sử phát triển, về những tấm gương người thật việc thật và đôi khi cả những thách thức, những bài toán thiên niên kỷ còn dang dở và đang chờ đợi lời giải đáp từ các nhà toán học tương lai…Bên cạnh đó, giáo viên cũng cần nêu những tình huống xảy ra trong cuộc sống để học sinh tiếp cận và suy nghĩ, cùng nhau giải quyết chúng bằng kiến thức Toán học. Như vậy, các em sẽ vui vẻ, thoải mái khi tiếp nhận.

Hiện nay, có rất nhiều ý kiến về sách giáo khoa mới, nhưng theo tôi "Chương trình giáo dục phổ thông 2018" đã được triển khai ở hầu hết khối lớp. Với môn Toán, ban soạn thảo xây dựng chương trình trên quan điểm "thiết thực - hiện đại - khơi nguồn sáng tạo", để học sinh chủ động trong học tập, nghiên cứu. Việc cải cách chương trình lần này cho thấy rất rõ chủ trương đưa Toán vào cuộc sống, nghĩa là vận dụng kiến thức Toán để giải quyết các vấn đề thực tiễn.

Mỗi người sinh ra trên hành tinh này đều có mặt mạnh, yếu khác nhau. Những thiên tài như Johann Carl Friedrich Gauß, Évariste Galois, Wolfgang Amadeus Mozart…thường rất ít, nhưng nếu chỉ cần nhìn thấy một tia sáng, một nguồn năng lượng tích cực, tố chất toán học thì bằng cách nào đó, những người thầy sẽ gạn đục khơi trong, bồi và dưỡng(theo ý một người bạn của tôi: mỗi ngày bồi một chút) kết hợp với ý chí, sự chăm chỉ, cầu tiến của học sinh, sinh viên thì ắt sẽ đầy, sẽ thành. Giáo dục là luôn động viên, khích lệ. Nếu dạy mà học sinh không tiến bộ thì trách nhiệm đầu tiên thuộc về người thầy bởi phương pháp truyền đạt chưa thích hợp với học sinh đó và cần có sự thay đổi kể cả việc trao đổi với phụ huynh việc tìm thầy cô khác phù hợp hơn.

Một điều quan trọng nữa là bạn phải được học những thầy cô giỏi nhất, tiếp xúc với những nhà khoa học hàng đầu thế giới, những người có tầm nhìn, kiến thức lỗi lạc. Ở gần những con người ấy, bạn sẽ được nuôi dưỡng ước mơ, khát vọng, hoài bão lớn đưa chính bản thân vươn lên tầm cao mới. Đôi khi các em không nên chỉ tập trung giải toán theo phương pháp đã được dạy, mà hãy nghĩ mình mới là người thầy, người cô tốt nhất của bản thân. Hãy tự mình thắp sáng nhiệt huyết, khát vọng học hỏi, còn thầy cô là những người cầm đuốc soi đường.